Samen met mijn collega, die kinder- en jeugdpsychiater en Eagala therapeut is, geef ik ook sessies en workshops voor doven en slechthorenden. Wij zijn zelf (nog) niet gebaarvaardig, maar werken indien nodig met een gebarentolk.

In tegenstelling tot het beeld van constant hinnikende en briesende paarden op tv maken paarden normaal gesproken weinig geluid. Ze communiceren onderling voornamelijk met lichaamstaal. Ze hebben deze communicatie zo verfijnd en zijn daar zo gevoelig in dat ze ook onze lichaamstaal en intentie oppikken en ook op deze manier onze communicatie kunnen begrijpen.

Het is voor veel doven en slechthorenden fijn om contact met anderen (de paarden) te hebben die hen intuïtief begrijpen en open staan voor contact en communicatie zonder dat daar gehoor of spraak aan te pas hoeft te komen. Paarden accepteren je onvoorwaardelijk zoals je bent, het maakt voor paarden niet uit hoe iemand eruit ziet, of iemand kan horen, of iemand in gebarentaal of gesproken taal communiceert of dat iemand überhaupt taal gebruikt. Het contact met paarden gaat namelijk veel dieper dan dat. Paarden voelen wat er nodig is en maken zich niet druk om het perfecte plaatje of maatschappelijke normen. Daardoor ontstaat een oprecht contact en echte verbinding. Vanuit die veiligheid is het makkelijker om tot de kern te komen.

Ook het ervarend leren met de paarden geeft voor doven en slechthorenden veel mogelijkheden. Bij deze manier van leren is praten van ondergeschikt belang, het gaat juist over doen, voelen en uiteraard ervaren. Het paard geeft direct feedback op wat er gebeurt waardoor je meteen kunt ervaren welk gedrag welk effect heeft. Door oefeningen met de paarden kun je zo op een laagdrempelige manier gedrag oefenen. Door op deze manier te leren wordt over het algemeen snel resultaat bereikt; het leren gaat makkelijker en sneller omdat er meteen een ervaring tegenover staat. Deze manier van leren is veel natuurlijker dan leren door luisteren, lezen of praten. Het wordt door de meeste mensen dan ook als leuk en helpend ervaren.

Het contact met paarden wordt over het algemeen ook als prettig en rustgevend ervaren. Doordat paarden een lichaamstemperatuur hebben die net iets hoger is dan de onze en hun grote hart trager klopt dan dat van ons wordt het contact met paarden als warm en rustgevend ervaren. Het afnemen van cortisol en het aanmaken van oxytocine in contact met een paard zijn bewezen en hebben positieve effecten op het welbevinden. Doordat de nadruk ligt op iets wat over het algemeen als prettig ervaren wordt ontstaat er ook sneller ontspanning en openheid. Het contact met de paarden zorgt regelmatig dat mensen emotioneel geraakt worden; hun ‘muurtje’ breekt veel sneller af in het contact met een paard.

Paarden reageren op hoe iemand zich echt voelt, ze laten zich niet afleiden door uiterlijkheden, woorden of maskers. Ze voelen wat er echt speelt en reageren op die kern. Door het gedrag van de paarden te observeren krijg je als paardentherapeut veel informatie. Als er de mogelijkheid tot communicatie is kun je daar vragen over stellen maar ook (juist!) als die mogelijkheid er niet is heb je als therapeut aan het gedrag van de paarden een fijn referentiekader.

Therapie met paarden kan voor veel mensen, als ze er voor openstaan, een positieve meerwaarde hebben. Maar paardentherapie is extra waardevol voor doven en slechthorenden, omdat paarden via lichaamstaal en op/met gevoel communiceren. Gesproken taal is niet van belang in het contact met paarden, het gaat over ervaren en voelen. Een paard zal een opdracht of beloning in gebarentaal net zo goed begrijpen als in gesproken taal, het paard reageert op de intentie en niet op de manier waarop die overgebracht wordt. Het onvoorwaardelijk geaccepteerd en begrepen worden door een paard is een unieke ervaring voor ieder mens, maar misschien nog wel extra voor een mens die in een maatschappij moet leven waarin begrepen en geaccepteerd worden niet zo vanzelfsprekend is. Daarom zouden wij de therapie met paarden voor zoveel mogelijk dove en slechthorende mensen mogelijk willen maken. Wij zijn hiervoor met verschillende initiatieven bezig, neem vooral contact op om de mogelijkheden te bespreken.